pengenalan
Insiden lubang benam di Masjid India, Kuala Lumpur baru-baru ini, telah mendedahkan kelemahan infrastruktur bandar di bandar yang sedang pesat membangun. Memandangkan lubang benam terus menimbulkan ancaman ketara di kawasan yang dibina di atas batuan dasar batu kapur, memahami punca, tindak balas segera dan langkah pencegahan adalah penting untuk keselamatan bandar.
Punca dan Pencetus Lubang Benam di Kawasan Bandar
Di kawasan bandar seperti Kuala Lumpur, lubang benam selalunya adalah hasil daripada faktor semula jadi dan disebabkan oleh manusia. Bandar ini dibina di atas asas batuan dasar batu kapur, yang terkenal kerana mudah terdedah kepada pembubaran oleh air bawah tanah berasid. Dari masa ke masa, proses ini boleh mencipta rongga bawah tanah yang akhirnya boleh runtuh, membawa kepada lubang benam.
Selain itu, peranan air dalam mencetuskan lubang benam tidak boleh diabaikan. Air hujan, paip bocor dan sistem perparitan yang tidak terurus boleh menyebabkan hakisan tanah, terutamanya di kawasan bekas lombong yang tanahnya sudah longgar dan tidak stabil. Aktiviti pembinaan, seperti penggerudian dan penggalian, boleh menjejaskan kestabilan struktur bawah tanah, meningkatkan risiko keruntuhan. Kegagalan dalam saluran air atau saluran pembetung juga menyumbang kepada hakisan tanah, dan pengurusan air bawah tanah yang lemah boleh menurunkan paras air, menyebabkan tanah di atas tenggelam.
Sejarah perlombongan Kuala Lumpur, ditambah pula dengan batuan dasar batu kapur semula jadi, menjadikan bandar ini sangat terdedah kepada lubang benam.
Teknik Pengesanan Lanjutan
Untuk mengelakkan kejadian sedemikian, teknik dan teknologi canggih tersedia untuk mengesan kemungkinan lubang benam sebelum ia berlaku. Tinjauan sonar, menggunakan geofon, boleh mengukur getaran tanah dan mengenal pasti kawasan di mana gelombang sonar bergerak lebih perlahan disebabkan lompang atau tanah yang tidak stabil—menunjukkan kemungkinan lubang benam. Selain itu, teknologi gelombang sonik menghantar gelombang bunyi melalui tanah, menganalisis pantulannya untuk mengenal pasti perubahan dalam struktur bawah permukaan, termasuk lompang atau zon lemah yang mungkin runtuh ke dalam lubang benam.
Menurut Ir. Prof. Dr. Jeffrey Chiang Choong Luin, "Penggunaan teknologi termaju seperti tinjauan sonar dan analisis gelombang sonik adalah penting dalam mengenal pasti tapak lubang benam yang berpotensi sebelum ia menimbulkan risiko kepada keselamatan awam. Dengan memantau kawasan ini secara proaktif, kita boleh mencegah kegagalan bencana dan memastikan integriti infrastruktur bandar kita."
Tindak Balas Segera kepada Lubang Benam
Sekiranya berlaku lubang benam, jurutera dan petugas kecemasan mesti bertindak cepat untuk memastikan keselamatan awam. Langkah pertama ialah menutup kawasan sekitar untuk menghalang akses dan memindahkan sesiapa yang berdekatan untuk mengelakkan kecederaan. Penilaian pantas saiz lubang benam dan risiko pengembangan selanjutnya adalah penting. Kestabilan struktur berdekatan juga mesti diperiksa dan perkhidmatan utiliti seperti gas, air dan elektrik harus dimatikan untuk mengelakkan bahaya tambahan.
Mengimbangi Pembangunan Bandar dengan Pemantauan Infrastruktur
Pihak berkuasa bandar menghadapi cabaran untuk mengimbangi pembangunan bandar dengan keperluan untuk menyelenggara dan memantau infrastruktur bawah tanah. Mengintegrasikan penyelenggaraan infrastruktur dengan pembangunan bandar dari awal adalah penting. Pihak berkuasa harus memerlukan laporan kejuruteraan teknikal terperinci sebelum sebarang pembinaan mula menilai keadaan bawah tanah dan mengenal pasti potensi risiko. Pemantauan dan penyelenggaraan yang kerap harus diwajibkan, menggunakan teknologi canggih untuk mengesan dan menangani isu seperti lubang benam sebelum ia berlaku.
Kesimpulan
Lubang benam Masjid India adalah peringatan tentang kepentingan langkah proaktif dalam perancangan bandar dan pengurusan infrastruktur. Dengan mengutamakan pengesanan dan pencegahan lubang benam, bandar seperti Kuala Lumpur boleh terus membangun dengan selamat sambil melindungi warganya dan mengekalkan integriti infrastruktur mereka.
Mengenai Pengarang:
IR PROF DR JEFFREY CHIANG CHOONG LUIN
Presiden, Institusi Jurutera Malaysia (IEM), Profesor (Kejuruteraan Awam),
Fakulti Kejuruteraan Alam Bina dan Teknologi Maklumat, Universiti SEGi
Ir Prof Dr Jeffrey Chiang Choong Luin, seorang tokoh terbilang dalam bidang Kejuruteraan Awam, kini berkhidmat sebagai Presiden The Institution of Engineers Malaysia (IEM) dan memegang jawatan Profesor di Fakulti Kejuruteraan Alam Bina dan Teknologi Maklumat di Universiti SEGi. Dengan kerjaya yang pelbagai dan cemerlang, Dr Jeffrey Chiang telah menyumbang dengan ketara kepada kedua-dua akademik dan sektor kejuruteraan profesional. Perjalanan beliau merangkumi peranan sebagai Jurutera Struktur di ARUP Jururunding Sdn Bhd KL, Pensyarah Kanan di SIT (Kampus Klang), Pensyarah Kejuruteraan Awam di Monash University Kampus Sunway, dan Profesor Madya di UTAR, Kampus KL. Beliau juga pernah berkhidmat sebagai Profesor dan Ketua Kejuruteraan Awam di INTI International University Kampus Nilai dan sebagai Mantan Dekan Fakulti Kejuruteraan & Alam Bina di SEGi University. Kepimpinan Dr Jeffrey Chiang merangkumi pelbagai peranan penting, termasuk Pengerusi Standard Malaysia, reka bentuk struktur konkrit Jawatankuasa Teknikal EC2, dan Bekas Pengerusi Jawatankuasa Teknikal IEM, meliputi Reka Bentuk Gempa Bumi EC8 dan Reka Bentuk Beban Angin. Sumbangan besar beliau termasuk berkhidmat sebagai Bekas Pengerusi Bahagian Teknikal IEM Kejuruteraan Awam & Struktur, Bekas Setiausaha Kehormat IEM, Bekas IE